İLÇENİN COĞRAFİ YAPISI
Köse İlçemiz Gümüşhane İlimizin güneyinde Kelkit Çayı vadisinde kurulan şirin bir ilçedir. İlçemizin kuzeyinde Gümüşhane doğusunda Bayburt batısında ve güneyinde Bayburt ilimiz ve Kelkit ilçemiz yer almaktadır. Deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1650 metre olan ilçemizin yüzölçümü 50 km2’dir.
İlçemizin kuzeyinde yer alan Köse Dağından çıkarak Köse merkezden geçip Kelkit çayına karışan Köse Çayı ilçemizin en önemli akarsularından birisidir. Karaçayır ve Büyüksu ilçemizin diğer akarsularıdır. Kendine özgü akış sertliğiyle ilkbahar ve sonbaharda hırçın akan akarsularımız yazın ve kışın ilklimden dolayı az akarlar.
İlçemizde 4 adet Gölet bulunmaktadır. Köse 60.Yıl Gölet’i, Akbaba Gölet’i, Yuvacık Gölet’i ve Salyazı 100.Yıl Göleti’dir. Ayrıca Köse Çayı üzerinde kurulan Köse Barajı Gümüşhane ilimizin en büyük barajları arasında yer almaktadır. Köse barajından İlçemizin ve komşu İlçemiz olan Kelkit’i kapsayacak sulama ve içme suyu ihtiyacını kapsayacak projeler hayata geçirilecektir.
Köse İlçemizin bitki örtüsü bakımından yüksekliğe bağlı olarak ormanları, fundalıklar, çalılıklar ve çayırlar ile kaplıdır. Özellikle Köse Dağı mevkiinde iyi cins meşe ve çam ağaçları görsel güzellikleriyle bölgemizin ilgi odağıdır. Düz ve sulanan arazilerde çeşitli tarım bitkileri yetiştirilmektedir.
İlçemiz Karadeniz bölgesinin Doğu Karadeniz bölümünde yer almasına rağmen iklim özelliği bakımından karasal iklime daha yakındır. Bunda en büyük etken kuzeyde uzanan Köse Dağıdır. Ancak Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçiş özelliği gösterir. İlçemizin sıcaklığı 4-5 ay boyunca “0” derecenin altındadır. Nisan ayından itibaren sıcaklık artışı başlar ve Ağustos ayında azami yüksekliğe ulaşır. İlçemizde en fazla yağış ilkbahar mevsiminde en az yağış ise yaz mevsiminde görülür
Tarihi
Köse'nin kuruluşu ve tarihi konusunda kesin bilgi ve bulgular bulunmamakla beraber bölge Hitit, Asur, Makedonya, Roma ve Bizans hakimiyetinde kalmış ise de Türk hakimiyeti döneminde ( Selçuklu, ilhanlı, Akkoyunlu ve Osmanlı) kurulmuş olması muhtemeldir. "Köse" adının Türkçe oluşu ve kültürümüzde yaygın olarak kullanılan lakap ve soyadları arasında bulunması kanıt olarak gösterilebilir. Köse Ağa adındaki bir beyin oymağı ile Yurtlar ve Ekinyüzü Mevkilerine (Köse Dağı) yerleştiği ve sonra Örenlere (Köse'nin 2 km doğusunda) ve nihayet şimdiki yere yerleştiği ve Köse adınının da bu beyden geldiği rivayet edilmektedir. 1516 yılı Bayburt tahrir kayıtlarında Bayburt Sancağı'nın Kelkit Nahiyesine bağlı bir köy yerleşmesi olarak adı geçmektedir. 1916 yılında Rus ve Ermenilerin istilasına uğramış ancak 17 Şubat 1918 günü işgalden kurtulmuştur.
Cumhuriyet döneminde Gümüşhane'nin il yapılmasının (1924) ardından Kelkit Kazasına bağlı bir bucak merkezi haline getirilmiştir. Köse 1954 yılında belediye 3392 sayılı kanunla da 19.06.1987 tarihinde ilçe olmuştur.
Salyazı beldesi ve köylerin kuruluşları konusunda da kesin bilgilerin bulunmamasına rağmen Türk kültürünün dışında daha önce yaşamış olan milletlere ait iz ve eserlere rastlamak mümkündür.
Ulaşım
Genel Durumu
İlçemiz Gümüşhane - Erzincan ve Bayburt il merkezlerine devlet yolu de bağlıdır. İl merkezine uzaklığı 50 km'dir.Bayburt iline uzaklığı 57 km, Erzincan iline uzaklığı 101 km, Kelkit ilcesine uzaklığı 25 km olup bu yolların tamamı asfalttır.
Köy Yolları
İlçemize bağlı köy yollarının büyük çoğunluğu stabilizedir. Köy yollarımızın standardı yeteni değildir. İlçemizde kışları uzun ve sert geçmesi nedeniyle bazı köy, yollarımız ulaşıma kapanmaktadır. Kapanan köy yollarımızın açılması için Köse Belediyesi ile Salyazı Belediyesine ait iş makinelerinden faydalanılmaktadır.
P.T.T. Radyo ve Televizyon Hizmetleri
İlçemizde P.T.T. Müdürlüğü mülkiyeti kendine ait olan binada hizmet vermektedir. İlçemizde telefonsuz köy yoktur. Merkez ilçemizde 1040, Salyazı' da 250 ve Yuvacık köyünde 250 hatlık otomatik santral mevcuttur. Ayrıca Bizgili, Yaylım ve Gökçe köyü kapsayan 500 hatlık otomatik santral inşaatı tamamlanmıştır. İlçemizde Erzurum ve Trabzon istasyonlarından yapılan radyo yayınları dinlenebilmektedir. Erzincan vericisi kanalıyla TRT kanallarının hepsi izlenmektedir.
Tedaş Hizmetleri
İlçemizde Tedaş hizmetleri Başmühendislik seviyesinde yürütülmekte olup, 3117 abone bulunmaktadır. 2002 yılı içerisinde resmi kurumların elektrik tüketimi 429.770 KW ilçe dahilinde toplam tüketim 2.336.690 KW dır. Gümüşhane genelindeki elektrik kaybı %20.5 iken Köse' de bu oran %7 civarındadır.
Kaynak: kose.gov.tr