28.07.2016

Tarihimiz ve Tarihçe

KürtünGümüşhane ilinin bir ilçesidir. Merkez ilçe nüfusu 3000'dir. Nüfusu köyleriyle birlikte 12.500 kişidir. 1991 yılında ilçe olmuştur. Halkının önemli bir bölümünü Türkmen boyu Çepniler oluşturur.

Anadolu Türkmen tarihinin en önemli merkezlerindendir. Eski ismi Kürtün-i bala'dır. Daha önceleri Kürtün-i Zir yani Doğankent ilçesine (Eski ismi Harşıt) bağlı idi. daha sonra Türkmen, Çepniler sahile inince burada bulunan Harsit merkezi Doğankent'e inmiştir. 300 yıl Gümüşhane sancak olmak itibari ile Trabzon'a bağlı idi. Bundan 80 yıl öncelerine kadar Kürtün-i bala olarak adlandırılan Kürtün ilçesi olarak adlandırılmıştır.

Türkmen Çepniler, eski ismi Kürtün'e gelerek yerleşmişlerdir. Daha sonra hayvancılık ve tarım ihtiyacı dolayısı ile daha aşağılara doğru göç etmişlerdir. En yakın olarak Şadı (Çatalağaç) köyüne yerleşmişlerdir. Daha sonra Harşit havzasına ve oradan da şimdiki Espiye ilçesine kadar ilerlemişlerdir.Yöre Türkmen Çepnilerin merkez bölgesi olmasına rağmen birçok Türk boyunu da bünyesinde barındırmıştır. Çepniler, Hazarlar ve Peçenekler Kürtün ve yöresine Malazgirt savaşından önce gelmiştir. Gümüşhane yöresinde Akkoyunlular ve Safeviler de hüküm sürmüştür.

Kürtün, Türkmen Çepnilerin Karadeniz'e açılan ilk kapısı olmuş ve buradan da ilerleyerek SamsunAdapazarı,Balıkesir'e göçler olmuştur. Anadolu Çepnileri'nin inanç önderi Güvenç Abdal'ın makamı ilçeye bağlı Güvendi yaylasındadır.

Nüfus ve İdari Durumu

Kürtün ilçesine bağlı 34 köy ve 11 mahalle vardır. İlçe, Torul ilçesine bağlı bir belde belediyesi iken, 09 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilçe olmuştur. 23 Ağustos 1991 tarihinde tam olarak ilçe statüsüne geçmiştir. Toplam 2 Belediyesi vardır. Kürtün Belediyesi 1970 yılında, Özkürtün Belediyesi ise 1992 yılında kurulmuştur.

Ekonomi ve Kültür

Türkmen Çepni kültürü hakimdir. Bektaş-i inanç önderi Güvenç Abdal bu yörede yaşamış olup Ordu-Giresun-Trabzon yöresi Yesevileri Horasan'dan gelirken burada konaklamışlardır.

En önemli geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve turizmdir. Kürtün'ün baraj ve yayla turizmi gelişerek yüzyıllar boyunca devam eden yayla şenlikleri gelenekleşmiştir. Yayla turizmi gelişerek ilçeye yerli ve yabancı turist gelmesi sağlanmıştır. En önemli yaylası Güvende'dir. Ayrıca yaklaşık on yıldır Kürtün Barajı'nda baraj etkinlikleri düzenlenmektedir. Kürtün Baraj gölü üzerindeki balık çiftlikleri de yörenin ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Turistik yerler

  • Güvende Yaylasi (Hünkar Hacı Bektaş-i Veli talebesi Türkmen inanç önderi Güvenç Abdal hazretlerine hürmeten bu ismi almıştır.)
  • Örümcek Ormanları
  • Kürtün Baraj Gölü
  • Erikbeli Yaylası
  • Alaca Yaylası
  • Kazıkbeli Yaylası
  • Kadırga Yaylası ve Fatih Sultan Mehmet'ten kalma Kadırga Açık Hava Camisi
  • Gölceğiz Yaylası ve Dikme Taşı
  • Yaylalı (Sümüklü) Köyü Kiliseleri ve Acısuyu
  • Karagöl Dağı ve Buzul Gölü